نشانه های کمبود عناصر خاک بر گیاهان:
ازت:N
ازت درگیاه برای تشکیل پروتئین، کلروفیل و بسیاری از ترکیبات، ضروری است.
علائم کمبود آن در گیاه سبب میشود تا ابتدا برگهای مسنتر زرد و یا قهوهای روشن شوند.
ساقه کوتاه و باریک و رشد رویشی گیاه کاهش مییابد و رنگ عمومی گیاه سبز کمرنگ بنظر میرسد.
فسفر:P
تقریبا در تمام ترکیبات گیاه که ازت در آن نقش دارد، موثر میباشد.
کمبود آن در گیاه باعث اختلال در رشد طبیعی گیاه، تشکیل اسیدهای هستهای، فسفولیپیدها و بیشتر پروتئینها میگردد.
برای متابولیسم کربوهیدراتها، چربیها، پروتئین و عملیات تنفسی ضروری است.
با کمبود فسفر در گیاه برگها به رنگ سبز مایل به آبی، توام با ارغوانی کم رنگ شده، برگهای مسن برنگ برنزه کم رنگ یا لکهای ارغوانی یا قهوهای درمیآیند.
پتاسیم: k
پتاسیم در ساختن قندها، پروتئینها، تنظیم آب سلولی و نقش کاتالیزور دارد.
برگهای مسن مختصرا کلروزه شده و نوک برگها نکروز میشود.
گاهی سوختگی در حاشیه برگها دیده میشود.
شاخهها باریک شده و در صورت کمبود شدید می شکنند.
منیزیم: Mg
در تشکیل کلروفیل و قندها نقش دارد.
در صورت کمبود ابتدا برگهای جوان زرد شده و سپس قهوهای میشوند گاهی بافت بین رگبرگها نکروز میشود.
پهنک و حاشیه برگها ممکن است به طرف بالا برگردند. در صورت کمبود شدید، رگبرگ ها ریزش پیدا میکنند.
کلسیم: Ca
سبب تنظیم نفوذپذیری غشاءهای سلولی شده، با پکتینها در دیواره سلولی و تیغههای میانی نمکهایی را تشکیل میدهند.
در فعالیت آنزیمهای مختلف در سلولهای مریستمی نقش دارد.
در صورت کمبود، برگها شکل طبیعی خود را از دست میدهند، نوک آنها به طرف عقب برگشته، حاشیه آنها پیچیدگی پیدا میکند و در روی آنها لکههای نکروز قهوهای رنگ ظاهر میشود
گوگرد: S
در تشکیل اسیدهای آمینه، ویتامینها و کوآنزیمها دخالت دارد.
کمبود گوگرد در گیاه سبب میشود تا برگهای جوان رنگ پریده، زرد رنگ و لکهدار شده، علائمی شبیه کمبود ازت از خود نشان میدهد.
آهن: Fe
از عناصر تشکیل دهنده بسیاری از آنزیمهای تنفسی و سایر سیستمهای اکسیدکننده بوده، احتمالا به عنوان کاتالیزور در تشکیل کلروفیل ارتباط دارند.
علائم کمبود آهن در برگ موجب میشود تا برگهای جوان شدیدا زرد شده ولی رگبرگهای اصلی آنها سبز باقی بمانند.
بر: B
تصور میشد در انتقال قندها و افزایش اثر کلسیم در دیواره سلولی دخالت دارند.
علائم کمبود بر در گیاه سبب میشود تا قاعده برگهای جوان انتهایی. سبز روشن شده و شاخ و برگها ممکن است بدشکل شوند.
میوه و بافتهای ذخیرهای ممکن است بطور سطحی شکاف برداشته و داخل آنها پوسیدگی ایجاد گردد.
روی: Zn
در تشکیل بعضی از آنزیمها دخالت دارد.
فاصله بین برگها ممکن است کم شده و برگها کوچک گردند
فاصله بین رگبرگها زرد و ممکن است بعدا نکروز شوند.
سفید شدن نوک برگ ذرت، کوچک شدن برگ سیب از علائم کمبود روی است.
مس: Cu
در فعالیت آنزیمهای اکسیدکننده نقش دارد.
خشک شدن سرشاخهها در تابستان، سوختن حاشیه برگها، کلروز و خوشهای شدن برگها از علائم کمبود مس میباشد.
در غلات نوک برگها خشک و حاشیهآن زرد میشود. برگها ظاهری پژمرده پیدا کرده، خوشهها ممکن است کوتاه و ناقص شوند.
مولیبدن: Mo
درتشکیل آنزیمهایی که نیترات را به نیتریت تبدیل میکند نقش دارد.
در اثر کمبود آن پهنک برگ نازک و رشدش متوقف شده و به صورت کاغذ خشک در میآید.
کمبود این عنصر در درختان میوه موجب میشود تا رگبرگ اصلی جوان کوتاه شده، نوک برگها گرد، فنجانی و چروکیده گردند.
منگنز: Mn
در فعالیت بیساری از آنزیمها دخالت دارد.
علائم کمبود آن در گیاه این است که پهنک زرد شده، رگبرگها و حاشیه آنها سبز باقی بمانند.
گاهی بافت بین رگبرگها به طور پراکنده قهوهای و خشک میشود.
منبع:وبلاگ باعبانی دانشگاه شیراز
|